Huyen Thoai Ve Doanh Nhan BDS Sai Gon Xua Hui Bon Hoa
Đại gia từng có 20.000 căn nhà ở Sài Gòn
Sở hữu những căn nhà ở các con phố to khu vực trọng điểm Sài Gòn vào thế kỷ trước, người đàn ông gánh hàng phế liệu trở thành một trong bốn người giàu có nhất Việt Nam.
Lịch sử ghi nhận chú Hỏa (1845-1901) còn gọi là Hứa Bổn Hòa, Hui Bon Hoa, Jean Baptiste Hui Bon Hoa, là một thương nhân, nức danh nhất trong Tứ đại phú hộ nước Việt. “Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa” (Huyện Sỹ - Lê Phát Đạt; Tổng đốc Phương - Đỗ Hữu Phương; Bá hộ Xường - Lý Tường Quan và chú Hỏa - Hui Bon Hoa).
Theo nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển: "chú Hỏa nức tiếng ko chỉ vì sự giàu có mà còn nên kể tới tấm lòng ko chỉ cho riêng mình mà còn biết hướng những người thân của ông. Ông có nhiều đóng góp quan trọng trong sự hình thành khuân mặt đô thị Sài Gòn trong thời gian này."
Ông có gốc ở Phúc Kiến, Trung Quốc. Tên khai sinh là Hứa Bổn Hòa (Hui Bon Hoa). Tổ tiên ông sang Việt Nam sau khi triều đình Mãn Thanh tiêu diệt nhà Minh - được chúa Nguyễn cho định cư ở Nam bộ từ thế kỷ 17.
Về sự giàu với của chú Hỏa thì người Sài Gòn còn tranh cãi rất nhiều. Nhưng mang một điều kiên cố là người đàn ông người Việt gốc Hoa này đã khởi nghiệp từ nghề buôn bán phế liệu và lang thang sở hữu đôi gánh trong trưa nắng gắt khắp những con phố Sài Gòn vào cuối thế kỷ 19.
Nhiều người kể, nhà chú Hỏa lúc trước đã nhìn thấy đôi gánh đặt trong tủ kính, chưng giữa nhà như vật vừa trang trí, vừa là kỷ niệm thuở nghèo khó. Những giai thoại cho rằng, trong một lần thu tìm truất phế liệu, chú Hỏa nhặt được 1 túi vàng nằm trong chiếc ghế nệm cũ. Cũng mang người lại tin rằng, ông tậu được 1 bức tượng đồng bên trong đầy vàng, rồi nhờ biết đọc chữ Hán, ông mua trúng đồ từ thời nhà Minh, nhà Thanh và triều đại khác của nhà Hán nữa rồi số đồ cổ đấy được ông bán đi lấy 1 số tiền lớn để kiến lập sự nghiệp. Nhưng, đa số các giai thoại này đều ko đứng vững trước thời gian và lịch sử.
Một thuyết khác cho rằng chú Hỏa đã làm việc với một chủ người Pháp, nhờ tính siêng năng lại thực thà cần ông chủ Pháp thương tình, cho ông một ít vốn liếng mở tiệm cầm đồ và buôn bán. Các giai thoại trên đều mơ hồ nhưng 1 thực tế ít ai đề cập tới ấy là bên cạnh sự bắt buộc mẫn làm ăn, chịu khó, chú Hỏa còn mang 1 đầu óc buôn bán cực kỳ tài giỏi. Ông khởi nghiệp từ đôi bàn tay trắng và nhờ khả năng đó mà phát triển thành 1 đại gia lẫy lừng nức tiếng trong lịch sử nước nhà.
Một giai thoại được xem là đáng tin nhất trong các năm tháng khởi nghiệp của chú Hỏa là việc chính quyền Pháp thời đó với mở đợt thanh lý 20.000 máy truyền tin cũ, không còn giá trị sử dụng. Các ông chủ thầu tại Sài Gòn thời ấy nghe đến thông tin này thì phì cười bỏ qua. Nhưng là một người từng bán phế liệu, chú Hỏa nhìn thấy món hời lớn từ các cái máy truyền tưởng như vô ích này. Không với 1 giá trị nào đối mang việc tái sản xuất, nhưng trước đó, chú Hỏa đã phân loại thành công vàng từ 1 mẫu máy truyền tin như vậy.
Vận dụng hầu hết những mối quan hệ, mượn tiền, vay vốn, ông cầm cố đa số của cải để kiếm cho đủ số tiền để sỡ hữu trọn bộ 20 ngàn máy truyền tin phế truất thải. Sau lúc phân kim, chú Hỏa thu được 1 số lượng vàng lớn, từ số tiền này và với tầm nhìn chiến lược của 1 nhà kinh doanh đại tài, ông đã xây dựng cần sự nghiệp.
Khi sở hữu vàng, chú Hỏa chuyển sang thị trường nhà đất, bất động sản nhờ với óc kinh doanh, đặc trưng là với tầm nhìn xa cả trăm năm, mà bây giờ, người ta gọi đấy là “đón đầu quy hoạch”.
Thời đó, khu chợ Bến Thành hiện tại chỉ là một vũng lầy mang con kênh; đất trống Sài Gòn, Gia Định thì giá rẻ như bèo. Bắt được tin tức người Pháp có kế hoạch lấp vũng lầy và lấp con kinh để xây 1 cái chợ mới, nằm sát ngôi chợ gọi là Chợ Cũ ngày nay, chú Hỏa tung tiền ra chọn tất cả vùng đất vừa mới lấp. Một vụ giao dịch siêu táo bạo, vì thời đó, không có kiểu giao dịch bất động sản nào theo kiểu này.
Sau khi khu chợ mới xây xong, hiện nay là Chợ Bến Thành thì trong tay chú Hỏa mang 20.000 căn nhà phố cho thuê. Trong số hàng nghìn căn nhà của chú Hỏa có những công trình rất to còn tồn tại đến ngày nay, và ko hề bị lỗi thời như: Khách sạn Majestic, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, Bệnh viện Từ Dũ, khu chiêu đãi sở Chính phủ, đa dạng ngân hàng, trụ sở chọn bán ở khắp Sài Gòn, Trung tâm cấp cứu Sài Gòn.
Đất của ông còn là các công trình nhà riêng, chùa chiền, bệnh viện khác, các công trình này đóng góp một vai trò quan yếu trong việc hình thành bộ mặt thành phố Sài Gòn.
Người Sài Gòn xưa từng có câu truyền miệng nổi tiếng “đi tàu chú Hỷ, ở nhà chú Hỏa”. Nếu như chú Hỷ là ông “vua tàu bè” mang tàu Thông Hiệp chạy khắp Nam kỳ - Lục tỉnh bấy giờ thì chú Hỏa là ông “vua nhà đất” sở hữu gia sản là các căn nhà phố khắp khu vực Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn. Nếu tính giá trị ngày hôm nay của lượng bất động sản đó thì sẽ là một con số không thể tưởng tượng nổi.
Khi có được vốn liếng, ông ra đời Công ty Hui Bon Hoa và các công ty con, cực cường thịnh vào khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, với những đóng góp cực kỳ quan trọng trong việc xây dựng đô thị Sài Gòn.
Theo nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển trong 1 tác phẩm của mình: “Hui Bon Hoa nhiều con cháu luôn luôn hòa thuận, gia tài giữ nguyên lành không chia phần manh mún, chỉ cùng nhau chia lợi tức, và mỗi khi cần dùng số tiền to tát thì người trong họ nên xin chữ ký của người trưởng huynh, khi ấy ngân hàng mới phát bạc. Nhờ giữ giàng mang bí quyết cho bắt buộc sự nghiệp Hui Bon Hoa càng ngày càng khổng lồ thêm mãi, không rạn vỡ mảy may nào”.
Dù 1 phần lớn phố xá Sài Gòn thời đó là của Công ty Hui Bon Hoa làm cho chủ, nhưng doanh nghiệp này “rất biết điều” và ko bao giờ làm cho khó người mướn . Lúc trở nên 1 đại gia danh tiếng, ông tự đặt tên Pháp cho mình là Jean Baptiste Hui Bon Hoa. Theo những giai thoại, lúc sinh thời, nhờ sự giàu sở hữu của mình, nhà cầm quyền người Pháp dù cực kỳ hách dịch mang quan chức và quần chúng người Việt, nhưng đối với chú Hỏa thì bắt buộc một mực cầu thân.
Nhưng không chỉ nức tiếng trong nước, bấy giờ, chú Hỏa còn lừng lẫy khắp Đông Dương không chỉ bởi gia sản kếch sù mà còn bởi sự thức thời. Ông với hơn 10 người con thì toàn bộ được cho đi du học tại các nước lớn như Anh, Pháp, Đức, Nhật… Được biết, các con ông ai nấy đều học hành thành đạt, mỗi người đều được nhập quốc tịch, được lưu lại làm cho việc ở nước sở tại. Từ sau năm 1975, con cháu chú Hỏa hầu như đều đã ra ngoại quốc sinh sống.
Thậm chí, sự nổi tiếng của chú Hỏa còn để lại cả những rắc rồi sau này cho những người ko hề có tác động đến ông. Chú Hỏa đã chết từ đầu thế kỷ trước nhưng vẫn đứng tên trên giấy báo và hóa đơn tiền nước. Mặc cho chủ nhà thay đổi qua nhiều đời nhưng hóa đơn tiền nước của một dãy phố tại Chợ Lớn vẫn là tên người chủ đời đầu đã chết cách đây cả trăm năm.